W Polsce, szczególnie w przededniu Święta św. Andrzeja, rozkwitała niezwykła atmosfera tajemnicy i wróżb. Święto to, przypadające na 29 listopada, było szczególnie ważne dla młodych dziewcząt, które wierzyły, że św. Andrzej, patron spraw matrymonialnych, może rzucić światło na ich przyszłe życie małżeńskie. Zanim zapadło słońce, dziewczęta rozpoczynały swoje rytuały wróżebne. Jednym z popularnych zwyczajów było zaglądanie do studni, gdzie miało się ukazać oblicze przyszłego męża. Tego dnia szczególną uwagę przywiązywano także do pierwszych słów usłyszanych pod oknami sąsiadów – wierząc, że te wskazówki pozwolą odkryć tajemnice przyszłego małżeństwa. Wieczorem, podczas nadsłuchiwania, dziewczęta zwracały uwagę na to, z której strony szczeka pies. Wierzyły, że to wskazuje na nadejście wybranka z tej konkretnej strony. Modlitwy do św. Andrzeja odbywały się również z nadzieją na jego boską pomoc w znalezieniu odpowiedniego partnera życiowego. Inną tradycją było wróżenie ze snów, które miały być zesłane przez samego św. Andrzeja. Cierpliwe panny ucinały gałązkę wiśni, a jeśli zakwitła w Wigilię Bożego Narodzenia, uważano, że oznacza to zbliżające się małżeństwo. Choć wiele z tych tradycji i zwyczajów przetrwało do dzisiaj, obecnie andrzejki to przede wszystkim okazja do hucznej zabawy przed nadchodzącym Adwentem. Młodzi ludzie nieco zapomnieli o magii wróżb, skupiając się raczej na wspólnej radości i świętowaniu. Jednak niektóre pradawne rytuały wróżebne wciąż przyciągają uwagę. Lanie wosku do zimnej wody, spacer butów ustawianych od ściany do drzwi czy wróżenie z obierania jabłka to tylko kilka przykładów. Mimo że ich znaczenie może się zmieniać, a ludzie podchodzą do nich bardziej jako do zabawnej tradycji niż poważnego rytuału, to warto docenić, że mają one korzenie głęboko zakorzenione w historii i kulturze. Współczesne andrzejki mogą być więc czasem radości, śmiechu i wspólnego spędzania czasu, ale warto również czasem sięgnąć do korzeni tych tradycji, by zrozumieć, jak bardzo się zmieniły, a jednocześnie jak wiele z nich wciąż jest obecnych w naszej kulturze i tradycji świątecznej.
