11 listopada to nie tylko Narodowe Święto Niepodległości, ale także dzień poświęcony świętemu Marcinowi. To wyjątkowe święto, które w Polsce ma swoje korzenie w dawnych tradycjach i zwyczajach związanych z przygotowaniami do nadchodzącej zimy oraz wspomnieniem tego wielkiego świętego. Święty Marcin jest patronem wielu grup zawodowych, a jego postać i legenda od wieków stanowią ważny element kultury i tradycji polskiej.
Święty Marcin był postacią niezwykłą. Uważany jest za patrona młynarzy, sukienników, żołnierzy, podróżników i żebraków. Jednak to tylko część tych, których objął swoją opieką. Jego patronat nad młynarzami jest szczególnie istotny, ponieważ w dawnych czasach młyny były niezwykle istotne dla życia wsi. Dlatego właśnie w dniu św. Marcina wstrzymywano prace młynów, aby oddać cześć ich opiekunowi i dać pracownikom możliwość zasłużonego odpoczynku. Nieprzestrzeganie tego zakazu groziło ogromnymi stratami, co tylko podkreślało znaczenie tego dnia.
11 listopada był również dniem, w którym kończyły się jesienne prace w polu. Wszystko musiało być gotowe na nadchodzącą zimę. Dlatego przygotowania do zimy, zwłaszcza w rolniczych gospodarstwach, były na porządku dziennym. Właśnie z tego powodu dzień ten był idealnym momentem na pieczenie gęsi, które stały się symbolem tego święta. Legenda głosi, że św. Marcin, skromny człowiek, ukrył się przed wysłannikami, którzy mieli mu przekazać tytuł biskupa Tours. Gęsi, które znajdowały się w okolicy, zdradziły jego miejsce schronienia, a w innej wersji legendy pomogły w odkryciu przyszłego biskupa. Dlatego gęsie mięso stało się tradycyjnym daniem tego dnia.
Święty Marcin był również znany z tego, że był orędownikiem w czasie ospy. W związku z tym, w dniu jego święta modlono się o zdrowie i ochronę przed chorobami. W tradycji ludowej przetrwało przekonanie, że właśnie w dniu św. Marcina choroby były mniej groźne.
Nie tylko gęsina była ważna tego dnia. W wielu regionach Polski goszczono służbę domową, a także biednych i żebraków. Święty Marcin był ich opiekunem, dlatego nie odmawiano im pomocy tego dnia. To był czas hojności i miłosierdzia, kiedy każdy mógł liczyć na wsparcie i życzliwość bliźnich.
Warto również zaznaczyć, że po dniu św. Marcina rozpoczynał się Adwent, okres przygotowań do świąt Bożego Narodzenia. Dlatego celebracja tego dnia miała także symboliczne znaczenie przed nadchodzącym postem.
Wspomnienie św. Marcina to nie tylko tradycja i zwyczaje, ale także okazja do refleksji nad wartościami, takimi jak hojność, miłosierdzie i troska o innych. Święty Marcin pozostaje ważnym wzorem i orędownikiem, który przypomina nam o potrzebie pomagania potrzebującym i dbania o dobro innych ludzi.
